ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I – NĂM HỌC 2018-2019
Môn: Lịch sử - Khối 10
Thời gian làm bài: 45 phút
Câu 1: (4,0 điểm)
Hãy trình bày những thành tựu của nền văn hóa cổ đại Hy Lạp và Rôma. Theo em, vì sao văn hóa cổ đại phương Tây phát triển hơn so với phương Đông?
Câu 2: (3,0 điểm)
Trình bày sự phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ. Những yếu tố văn hóa truyền thống nào của Ấn Độ có ảnh hưởng ra bên ngoài và ảnh hưởng đến những nơi nào?
Câu 3: (3,0 điểm)
Nêu nguyên nhân ra đời của thành thị và nhận xét về vai trò của thành thị.
-----------HẾT------------
ĐÁP ÁN - LỊCH SỬ LỚP 10
Câu 1: (4,0 điểm)
* Thành tựu của nền văn hóa cổ đại Hy Lạp và Rôma.
a. Lịch và chữ viết
– Lịch: tính được một năm có 365 ngày và 1/4 nên một tháng có 30 và 31 ngày, riêng tháng hai có 28 ngày. (0,25 điểm)
– Chữ viết: Phát minh ra hệ thống chữ cái A, B, C, … lúc đầu có 20 chữ cái, sau thêm 6 chữ nữa, với cách ghép linh hoạt và hệ thống ngữ pháp chặt chẽ; hình thành hệ thống chữ số La Mã. (0,25 điểm)
– Ý nghĩa của việc phát minh ra chữ viết: đây là cống hiến lớn lao của cư dân địa Trung hải cho nền văn minh nhân loại. (0,5 điểm)
b. Sự ra đời của khoa học
– Chủ yếu các lĩnh vực: toán, lý, sử, địa. (0,5 điểm)
– Khoa học đến thời Hy lạp, Rôma mới thực sự trở thành khoa học vì có độ chính xác của khoa học, đạt tới trình độ khái quát thành định lý, lý thuyết và nó được thực hiện bởi các nhà khoa học có tên tuổi (Pytago, Acsimet, …), đặt nền móng cho ngành khoa học đó. (0,5 điểm)
c.Văn học
– Chủ yếu là kịch, kịch kèm theo hát. Một số nhà viết kịch tiêu biểu như: Sô-phốc, Ê-sin… (0,25 điểm)
– Giá trị của các vở kịch: Ca ngợi cái đẹp, cái thiện và có tính nhân đạo sâu sắc. (0,25 điểm)
d. Nghệ thuật (0,5 điểm)
– Nghệ thuật tạc tượng thần và xây đền thờ thần đạt đến đỉnh cao.
* Văn hóa cổ đại phương Tây phát triển hơn so với phương Đông vì:
- Thời gian hình thành: ra đời muộn hơn các quốc gia cổ đại phương Đông, do đó đã tiếp thu, kế thừa nền văn minh của các quốc gia cổ đại phương Đông. (0,25 điểm)
- Do điều kiện tự nhiên: cầu nối giao lưu giữa các vùng, tiếp xúc với biển đã mở ra cho họ một chân trời mới, họ có điều kiện giao lưu tiếp xúc với nhiều nền văn hóa trên thế giới. (0,25 điểm)
- Sự phát triển cao hơn về mặt kinh tế, chính trị xã hội: cơ sở kỹ thuật, đồ sắt, kinh tế công thương nghiệp và hàng hải; vai trò của tầng lớp tri thức trong xã hội. (0,25 điểm)
- Thể chế dân chủ chủ nô tạo điều kiện cho con người tự do phát huy tài năng sáng tạo của mình. (0,25 điểm)
Câu 2: (3,0 điểm)
* Sự phát triển của văn hóa truyền thống Ấn Độ:
Tôn giáo:
+ Đạo Phật: Tiếp tục được phát triển truyền bá khắp Ấn Độ và truyền ra nhiều nơi. (0,25 điểm)
+ Đạo Ấn Độ (đạo Hinđu) bắt nguồn từ tôn giáo cổ là Bà La Môn giáo, thờ 4 vị thần chính: Thần Sáng tạo, Thần Hủy diệt, Thần Bảo hộ, Thần Sấm sét . (0,25 điểm)
Chữ viết:(0,5 điểm)
+Từ chữ viết cổ Brahmi đã nâng lên, sáng tạo và hoàn chỉnh hệ chữ Phạn (sanskri) và hiện nay là chữ Hinđu
Văn học: (0,5 điểm)
+ Nền văn học cổ điển Ấn Độ (văn học Hinđu) mang tinh thần và triết lý Hinđu giáo rất phát triển.
Kiến trúc:
+ Kiến trúc Phật giáo phát triển (Chùa Hang, tượng phật bằng đá). (0,5 điểm)
+ Kiến trúc Ấn Độ giáo: những ngôi đền bằng đá hình chóp núi và nhiều tượng thần bằng đá, hoặc bằng đồng rất độc đáo. (0,5 điểm)
* Những yếu tố văn hóa truyền thống nào của Ấn Độ có ảnh hưởng ra bên ngoài: (0,25 điểm)
+ Phật giáo và Hinđu giáo;
+ Nghệ thuật kiến trúc nhất là đền, chùa, lăng mộ;
+ Chữ viết nhất là chữ Phạn.
- Người Ấn Độ đã mang văn hoá, đặc biệt là văn hoá truyền thống truyền bá ra bên ngoài mà Đông Nam Á là ảnh hưởng rõ nét nhất. Việt Nam củng ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ (tháp Chàm, đạo Phật, đạo Hinđu). (0,25 điểm)
Câu 3: (3.0 điểm)
* Nguyên nhân.
- Thế kỉ XI, nền kinh tế hàng hóa xuất hiện. (0,5 điểm)
- Thủ công nghiệp thoát khỏi nông nghiệp, một số thợ thủ công tìm cách tách khỏi lãnh địa đến những nơi thuận tiện (ngã ba đường, bến sông,…) để sản xuất, mua bán => dần dần hình thành “thành thị”. (0,5 điểm)
* Vai trò của thành thị trung đại
+ Tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa bắt đầu phát triển. (0,5 điểm)
+ Góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền. (0,5 điểm)
+ Xây dựng chế độ phong kiến tập quyền, thống nhất quốc gia, dân tộc. (0,5 điểm)
+ Mang không khí dân chủ, tự do và mở mang tri thức cho mọi người. (0,5 điểm)
----HẾT----